Những vùng chè đặc sản của tỉnh Thái Nguyên
Vùng chè Thái Nguyên là một trong những vùng chè trọng điểm của cả nước, với diện tích chè hơn 18.500ha, trong đó có gần 17.000ha chè kinh doanh, năng suất đạt 109 tạ/ha, sản lượng đạt gần 185 nghìn tấn. Xác định chè là cây trồng mũi nhọn, những năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều biện pháp để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè, trong đó có việc áp dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP).
Hiện nay, toàn tỉnh có 15 mô hình chè theo tiêu chuẩn VietGAP ở các huyện Đại Từ, Đồng Hỷ, Định Hóa, Võ Nhai, Phổ Yên, Phú Lương và T.P Thái Nguyên, với tổng diện tích khoảng 200ha. Với mục đích đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, an toàn cho người sản xuất cũng như người tiêu dùng và môi trường sống, có thể khẳng định việc nhân rộng các mô hình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP là hướng đi đúng.
1 - Vùng chè Tân Cương
Thành phố Thái Nguyên được biết đến với danh chè Tân Cương. Vùng chè đặc sản Tân Cương cách trung tâm T.P Thái Nguyên từ 5 đến 10km về phía Tây, tập trung chủ yếu ở 3 xã Tân Cương, Phúc Xuân, Phúc Trìu, với diện tích chè trên 1.300ha.
Chè Tân Cương Thái Nguyên có vị thơm tự nhiên của hương cốm, đậm đà bởi vị ngọt chát thanh tao mà chỉ có đất trời Tân Cương mới tạo nên được. Vùng chè đặc sản Tân Cương gồm các xã Phúc Trìu, Phúc Xuân, Tân Cương thành phố Thái Nguyên. Tính đến thời điểm hiện tại trên địa bàn thành phố diện tích cây chè hiện có gần 1.300 ha, trong đó có hơn 1.100 ha cho thu hoạch, năng suất bình quân ước đạt 150 tạ/ha. Những sản phẩm chè Tân Cương Thái Nguyên luôn có giá trị rất cao bởi nó được coi là vùng đặc sản trà ngon nhất của vùng chè Thái Nguyên.
Xem thêm =>> các sản phẩm chè Tân Cương Thái Nguyên
2 - Vùng chè Đại Từ
Đại Từ nằm ở vùng Tây Bắc của tỉnh Thái Nguyên, là vùng đất mưa thuận, gió hòa, đất đai màu mỡ, phù hợp với nhiều loại cây trồng, đặc biệt là cây chè. Toàn huyện có 30/31 xã, thị trấn trồng chè, trong đó có 19 xã nằm ven chân núi Tam Đảo, Núi Hồng và Núi Chúa có điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, nguồn nước tưới và khí hậu thuận lợi cho cây chè phát triển, tạo ra được vùng sản phẩm chè ngon, chè đặc sản như: La Bằng, Khuôn Gà (Hùng Sơn), Hoàng Nông, Quân Chu. Đây cũng là huyện có diện tích chè lớn nhất của vùng chè Thái Nguyên và đứng thứ 2 so với các huyện trên cả nước, với diện tích 5.380 ha, chiếm khoảng 30% tổng diện tích chè của toàn tỉnh, sản lượng chè búp tươi năm 2012 đạt 52.919 tấn. Không chỉ có diện tích chè lớn, chè Đại Từ còn có hương thơm và vị đượm đặc trưng. Hiện nay, toàn huyện có 52,73 ha chè đã được cấp giấy chứng nhận sản xuất chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP.
3 - Vùng chè Đồng Hỷ
Đứng thứ 3 trong toàn tỉnh về diện tích trồng chè, huyện Đồng Hỷ từ lâu đã được biết đến là huyện có vùng chè nổi tiếng Trại Cài. Được thiên nhiên ưu ái, vùng chè nổi tiếng Trại Cài nằm bên bờ sông Cầu, được hưởng phù sa và dòng nước từ dòng sông Cầu nổi tiếng, chè Trại Cài tuy không đạt chất lượng cao bằng chè Tân Cương nhưng nó cũng là một trong những vùng chè ngon nổi tiếng của vùng chè Thái Nguyên. Năm 2012, diện tích chè toàn huyện đạt hơn 2.800 ha, trong đó chè kinh doanh đạt hơn 2.600 ha với năng suất ước đạt gần 119 tạ/ha/năm, sản lượng chè búp tươi đạt trên 31.000 tấn. Huyện có 9 làng nghề chè, tập trung tại xã Minh Lập, Hòa Bình và thị trấn Sông Cầu và nhiều Hợp tác xã chuyên sản xuất và kinh doanh chè. Chè của huyện đã đạt được nhiều giải thưởng, Cúp vàng tại các hội thi trong và ngoài tỉnh. Được đánh giá là một trong những cây trồng chủ lực, năm vừa qua, huyện đã chú trọng đầu tư bằng các nguồn vốn khác nhau, hỗ trợ giống chè cho các hộ trồng chè tại các xã trong toàn huyện các giống chè trồng bằng cành chất lượng cao. Hiện nay, huyện Đồng Hỷ đang tiếp tục duy trì vùng sản xuất chè theo quy trình VietGAP tại các xã Hòa Bình, Minh Lập và thị trấn Sông Cầu với trên 30ha.
4 - Vùng chè Định Hóa
Định Hóa là một huyện miền núi phía Tây Bắc tỉnh Thái Nguyên. Từ nhiều năm nay, cây chè vẫn được huyện Định Hóa xác định là cây trồng chủ lực trong sản xuất nông nghiệp, vì đã góp phần giúp nhiều hộ dân thoát nghèo và có điều kiện vươn lên làm giàu. Toàn huyện hiện có 2.230ha chè, sản lượng chè búp tươi năm 2012 đạt 19.977 tấn. Các xã có diện tích chè lớn của huyện là: Bình Thành, Phú Đình, Sơn Phú, Điềm Mặc…trong đó chè Điềm Mặc là một vùng chè ngon, đặc sản của vùng chè Thái Nguyên. Từ năm 2011 đến nay, huyện đã triển khai được 7 mô hình sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP tại các xã: Trung Hội, Phú Đình, Sơn Phú, Thanh Định với tổng số trên 69ha. Trong những năm tới, huyện phấn đấu nâng tổng diện tích chè lên 3.000ha, trong đó chè cành chiếm trên 70% tổng diện tích; đồng thời tiến hành quy hoạch chi tiết vùng chè nguyên liệu của huyện, xây dựng các làng nghề chè, thành lập các tổ hợp tác và hợp tác xã chuyên sản xuất chè...
5 - Vùng chè Phú Lương
Nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Thái Nguyên, huyện miền núi Phú Lương có 4.357ha chè, với năng suất 101 tạ/ha/năm, cho sản lượng 40.909 tấn/năm; trong đó có 2.500ha (57.4%) chè thâm canh giống mới, cho năng suất, chất lượng cao.
Các xã có diện tích chè lớn là: Tức Tranh (1033ha), Vô Tranh (603ha), Phú Đô (467ha).... Trong đó có thương hiệu chè Khe Cốc (xã Tức Tranh) là thương hiệu chè nổi tiếng của vùng chè Thái Nguyên và cả nước, Chè Khe Cốc từ lâu đã rất nổi tiếng bởi độ nồng, đượm được trồng sôi trên chất đất sạch kiềm và được chăm sóc bằng dòng nước trong mát từ các khe suối nguồn của con sông Cầu.
6 - Vùng chè Võ Nhai
Huyện vùng cao Võ Nhai nằm ở phía Bắc thành phố Thái Nguyên, giáp với tỉnh Lạng Sơn. Võ Nhai có diện tích trồng chè vào khoảng 800 ha. Năm 2012, sản lượng chè búp tươi đạt hơn 4000 tấn với năng suất đạt trên 90 tấn. Những năm gần đây, huyện đã chú trọng thay đổi giống chè chất lượng cao thay cho giống chè trung du. Theo đánh giá, chất lượng chè Võ Nhai cũng không kém các vùng chè khác trong tỉnh. Song, do chưa có thị trường ổn định và thương hiệu nên sản phẩm chè của huyện chưa thực sự có tên tuổi trên thị trường chè Thái Nguyên. Chè được trồng nhiều tại các xã Liên Minh, Bình Long, Lâu Thượng, La Hiên, Dân Tiến, Tràng Xá... Hiện nay toàn huyện có 2 làng nghề chè và 1 Hợp tác xã chè
7 - Vùng chè Phổ Yên
Phổ Yên là huyện trung du, nằm ở vị trí cửa ngõ phía Nam của tỉnh Thái Nguyên. Tổng diện tích chè toàn huyện là 1462ha, sản lượng 14.034 tấn/năm, đạt năng suất 96,2 tạ/ha/năm. Trong đó, chè tập trung phần lớn ở các xã: Thành Công, Phúc Thuận, Minh Đức, Phúc Tân và thị trấn Bắc Sơn. Những năm gần đây, huyện Phổ Yên đã tích cực chuyển đổi và trồng mới được khoảng 700ha chè có năng suất, chất lượng cao.
Với tiềm năng về diện tích hơn 1000 ha cho trồng mới và gần 1000 ha cần chuyển đổi bằng các giống chè mới; với sự hỗ trợ tích cực của Nhà nước, người trồng chè đã có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất và hệ thống chế biến tiêu thụ đang từng bước được mở rộng; có thể thấy tiềm năng cho phát triển cây chè ở Phổ Yên đang rộng mở.
8 - Vùng chè Sông Công
Thị xã Sông Công cách trung tâm thành phố Thái Nguyên 20km về phía Nam, ở vị trí tiếp giáp giữa vùng núi phía Bắc và đồng bằng Bắc Bộ, có nhiều đường giao thông thuỷ, bộ dọc ngang, thị xã Sông Công trở thành nơi giao thương thuận lợi.
Điều kiện địa hình nhiều đồi núi, khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp, nguồn nước từ Hồ Núi Cốc qua dòng sông Công chảy qua trung tâm Thị xã là những điều kiện thuận lợi để Sông Công trồng và phát triển cây chè.
Hiện nay, toàn Thị xã có 725ha diện tích đất trồng chè, sản lượng chè búp tươi đạt: 6400 tấn/năm, năng suất 94,6 tạ/ha/năm. Chè được trồng chủ yếu ở các xã: Bình Sơn (293ha), Vinh Sơn (158ha), Bá Xuyên (151ha).
9 - Vùng chè Phú Bình
Phú Bình là một huyện trung du, nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Thái Nguyên. Là một huyện có tỷ trọng nông nghiệp cao trong cơ cấu kinh tế nhưng diện tích chè của toàn huyện không nhiều, chỉ có 154ha, sản lượng 917 tấn/năm, năng suất 60 tạ/ha/năm, trong đó tập trung chủ yếu ở các xã: Bàn Đạt, Đồng Liên, Tân Khánh.
Những năm gần đây, huyện Phú Bình đã đưa khoảng 60ha chè giống mới có năng suất, chất lượng cao vào trồng mới và trồng chuyển đổi. Những năm tới đây huyện sẽ tiếp tục chuyển đổi và trồng mới những diện tích chè có năng suất, chất lượng cao; nâng cao diện tích, sản lượng, năng suất chè của huyện.
Nguồn: thainguyen.gov.vn
